Fonksiyonel Gıdalar Karma: 5

Fonksiyonel gıdalar terimi besinlerin yanı sıra sağlığa bir fayda sağlayan gıdaları tanımlar. Terim bütün gıdalardan, kuvvetlendirilmiş, zenginleştirilmiş, geliştirilmiş gıdalara ve diyet takviyelerine kadar hepsiyle ilgilidir ve bu gıdalar zihinsel ve bedensel durumu iyileştirmede potansiyele sahiptir ve hastalık risklerini azaltmaktadır.

Bu faydalara sahip bileşenler, gıdanın içerisinde doğal olarak bulunabilir yada işleme sırasında gıdaya eklenebilir. Gıdalardaki besin elementleri miktarı, doğal miktarlarından daha fazlaya çıkarılarak, zenginleştirilmiş gıdalar elde edilebilir. Kuvvetlendirilmiş gıdalar ise orijinal gıdada bulunmayan besin elementleri veya bileşenleri içermektedirler.

Vücut direncini artıran, tansiyona, kemik erimesine karşı sağlığımızı güçlendiren fonksiyonel gıdalar, geniş bir ürün yelpazesiyle raflarda yer alıyor. Uzmanlar uyarıyor: İlaç yerine kullanmayın ama faydalarından da mahrum kalmayın

Sağlık ile beslenme arasındaki ilişkinin daha fazla farkına varıldığından beridir, sağlıklı yiyeceklere, organik gıdalara ilgi de artmaya başladı. Bu talebin farkına varan gıda üreticileri, artık zenginleştirilmiş, fonksiyonel gıdaları piyasaya sürmeye başladılar. İnsan metabolizmasının işleyişi hakkında bilinenler arttıkça, üreticiler daha spesifik ürünler ile tüketicinin karşısına çıkıyorlar. Bu trendin son örnekleri ise fonksiyonel gıdalar. Takviyeli mamalardan, probiyotikli sütlere, zenginleştirilmiş tahıllardan yoğurt türlerine ve çeşitli mineral katkılı gevreklere kadar, piyasada çok sayıda ürün var.

Görünmez kahramanlar

Vücudumuzda görev yapan yararlı bakteriler, insan bünyesine dışarıdan giriyor, ince ve kalın bağırsaklarda görevler yapıyorlar. Bağırsak mikroflorasına yerleşen bakteriler, faaliyetlerini burada yürütüyorlar ve vitaminlerin emiliminden, zararlı bakterileri bertaraf etmeye kadar bir dizi görev üstleniyorlar. Bağırsakta faaliyet gösteren yararlı bakterilere probiyotikler, probiyotiklerin etkinliğini arttıran gıda bileşenlerine de prebiyotikler adı veriliyor. İşte, fonksiyonel gıdalar bu bakterilerin sayılarını ve etkinliklerini artırmak için kullanılıyor.

Stres ya da yoğun antibiyotik kullanımı gibi durumlarda, zararlı bakterilerin yanında, yararlı bakteriler de ölebiliyor. Bu durumda, kabızlıktan ishale kadar çeşitli mide ve bağırsak sorunlarıyla karşılaşabiliyoruz. Fonksiyonel gıda takviyesi, özellikle bu türden durumlar için öneriliyor.

Nasıl etki ediyorlar?

Takviye yapma ihtiyacı söz konusu olunca, probiyotik ihtiva eden besinler ağızdan tüketiliyor. Ancak burada başka bir sorun ortaya çıkıyor. Yaşayan organizmalar olan probiyotikler, midenin asitli ortamında yaşayamıyorlar. Raflardan satın aldığımız ürünlerdeki probiyotik bakteri, mide asidine, safraya karşı dirençli, zehirsiz ve en önemlisi oksijensiz ortamda yaşayabilen türden olması gerekiyor. Yararlı bakterilerin bazı alt türlerinden çok azının midenin asitli ortamını aşıp bağırsaklara kadar ulaşabildikleri tespit edildi. Bu durumda tüketicinin, probiyotik içeren gıdalar hakkında bilgi sahibi olması önem kazanıyor.

Son yıllarda artan bir eğilim olarak, özellikle süt türevlerinde probiyotik katkı sıklıkla kullanılıyor, bu ürünler raflarda gittikçe daha fazla yer buluyor.

Bu tür gıdaların tüketiciye alımlı gözükmesinin birçok nedeni var:

-Tüketiciler, bir hastalığı iyileştirmektense onu engellemeyi istiyor.

-Hastalıklar sonucu olaşan tedavi giderleri artıyor.

-Tüketiciler sağlık ve gıda arasındaki bağlantının daha çok farkındalar.

-Sanayileşmiş ülkelerde nüfus yaşlanıyor, tedavi masrafları artıyor.

-Tüketiciler sudaki, havadaki ve gıdalardaki kirlilikten, mikroplardan ve kimyasallardan kaynaklanan çevresel zararları önlemek istiyorlar.